Maatschappelijk Werk 2021

Het leukste aan mijn werk en tegelijkertijd het hoogst haalbare, is het verkrijgen van inzicht.

Toon Scholten

Corona

Wanneer we 2021 bespreken met het team AMW ontkomen we er niet aan over corona te spreken. De problematiek was heftig, maar des te beter werd de meerwaarde van het team gevoeld. De beperkingen voor fysiek contact hebben een weerslag gehad op de mensen en de werkzaamheden. Toch was er wel face to face contact, ‘onvermijdelijk in ons vak’, roepen Toon en Jose in koor. In casuïstiek met huiselijk geweld of (v)echtscheidingen is juist dat samenkomen een stap in het proces. ‘Elkaar digitaal de tent uitvechten is anders’, grapt Toon met toch wel serieuze blik.

Uiteraard zijn de fysieke gesprekken gevoerd met inachtneming van de geldende maatregelen, daardoor was er wel wat sprake van afstandelijkheid. ‘We zijn benieuwd wat er aan de oppervlakte komt als corona naar de achtergrond verdwijnt en de maatregelen vervallen. We kunnen slechts vermoeden wat er aan achterstanden is opgelopen.’

Verklaring cijfers

Dat het aantal casussen AMW is afgenomen in 2021 denkt het team ook aan corona te kunnen toeschrijven.  Laagdrempelig signaleren door sociaal werkers in de buurten of op school kwam aanmerkelijk minder voor. ‘Veel mensen gaven ook aan geen digitaal contact te willen, de drempel naar het AMW lijkt dan hoger. In St. Anthonis is dat anders, daar is een centrale toegang van waaruit mensen worden doorverwezen. Nadat bij een van de samenwerkende partijen daar iemand uitviel kwam er bovendien meer casuïstiek onze kant op.’

‘Teamsamenstelling speelt vaker een rol als het gaat om het aantal casussen. Of liever mensen, want -zo zegt het team- cijfers over casussen zeggen meestal niet zoveel. Zo worden in teams met meer maatschappelijk werkers de complexe zaken nog wel eens opgedeeld, waar dat niet kan in gemeentes waar maar één collega zit. En de ene casus is met een paar telefoontjes opgelost, de ander kent wel 200 contactmomenten. Dat casussen steeds complexer worden draagt bij aan toename van contact-momenten. In Mill zagen we ook een ontwikkeling dat huisartsen meer verwijzen naar hun eigen praktijkondersteuners.  Welzijn op Recept vragen voor AMW namen toe.’

Ontwikkelingen

Dat de ene casus de andere niet is wordt door veel factoren bepaald. Demografie is er één van en verklaart wellicht waarom een casus in de ene gemeente meer klantcontact vergt dan in een andere. ‘In Cuijk bijvoorbeeld, zijn veel seizoenarbeiders en anderstaligen in het algemeen. Dat brengt andere culturen en andere hulpvragen met zich mee’. Verder ervaren de AMW-ers geen echte veranderingen in thematiek van de hulpvragen. ‘Er is landelijk veel gesproken over eenzaamheid door corona. Wij hebben dat niet echt gezien. Maar dat kan natuurlijk nog komen als de voordeuren weer opengaan’.  Anne: ‘Wel zien we dat als trend dat woonvragen vaker gesteld worden. Die gaan zowel over het vinden van een woning als over burenoverlast waarbij Buurtbemiddeling onvoldoende heeft opgeleverd. We zijn daarom in overleg met Buurtbemiddeling aan het kijken wat we aan deze trend kunnen doen.’

Reactie van een klant

Binnen het maatschappelijk werk evalueren we de geboden ondersteuning vanzelfsprekend met de klant. We blijven kritisch kijken naar hoe we klanten met een hulpvraag zo goed mogelijk kunnen ondersteunen en hen, daar waar mogelijk, ook in hun kracht zetten en de regie bij hen te laten. Een reactie uit een van de evaluaties is:

‘Ik ben ontzettend blij en dankbaar dat ik met mijn maatschappelijk werker deze gesprekken kan voeren. Ik ben een ontzettend zelfstandig en onafhankelijk persoon, die het lastig vindt om eens een keer iets niet zelf op te kunnen lossen. Mijn maatschappelijk werker heeft mij altijd het gevoel gegeven, dat ik een sterke vrouw ben, die uitstekend in staat is om haar eigen problemen op te lossen, maar dat ik in dit geval met een uiterst geraffineerd persoon te maken had en dat ik het mezelf niet kwalijk moet nemen. De tools die ze mij geeft zijn uiterst behulpzaam.’

Samenwerking

Blikveld 360, oftewel het ‘rondetafelgesprek’ met samenwerkende partijen is ondanks Corona doorgegaan waarbij netwerkpartners elkaar, o.a. door deze werkwijze, goed weten te vinden. ‘De informele praatjes zijn weggevallen door veel digitaal contact, maar de lijntjes zijn kort! We zijn veel geconsulteerd en hebben intensief ingezet op het opbouwen en onderhouden van onderlinge contacten en ontschotten, vooral met Veilig Thuis, MEE en bijvoorbeeld CJG. Ook Welzijn op Recept (WOR), waarbij de huisarts en praktijkondersteuner makkelijker de weg vinden naar Sociom, heeft bijgedragen aan goede samenwerkingen. ‘We worden goed gevonden!’

Ouderschapsreorganisatie (ORO) en Scheidingsloket

Dat het aantal ORO-casussen is afgenomen is een landelijke trend, legt Toon uit. ‘Ondanks Corona zijn we erin geslaagd om 16 casussen te starten in een noodgedwongen aangepaste en doorgaans digitale werkomgeving (teams). Door het implementeren van werkformats die deel uit maken van de reguliere Face tot Face werkwijze in een digitale werkvorm zijn we er verrassend goed in geslaagd positieve uitkomsten te genereren. De aanvankelijke bedenkingen die er bestonden in de gedwongen corona periode blijken bij evaluatie van het afgelopen jaar door zowel bemiddelaars alsook de ouders positief te worden beoordeeld.’

Groepswerk

Ondanks alle beperkingen in 2021 heeft het team AMW-groepswerk kunnen organiseren. ‘Op momenten dat het even kon en mocht, sprongen we daarop in’. Zo werden er onder andere assertiviteitstrainingen, vriendschapscursussen, ‘Stress, nu even niet’ en bijvoorbeeld de cursus ‘Omgaan met verlies’ gegeven.’

Vooruitblik

Toon: ‘De ervaring van deze periode en de effecten die bij nader inzien werden gerealiseerd hebben ons doen besluiten om de digitale werkvorm ook na een gedwongen periode welke Corona met zich meebracht, door te zetten binnen het reguliere aanbod. Op de digitale snelweg kunnen immers ook mensen die op grotere afstand van elkaar en het werkgebied van Sociom wonen gemakkelijker deelnemen. Tegelijk is de opmerking dat dit aanbod niet voor alle situaties werkbaar en/of geschikt is, gerechtvaardigd.’

José: ‘En in navolging van het succes van WOR ontwikkelen we als team een duidelijkere visie op de verschuiving van 2e naar 1e lijns zorg.’

Het team is trots op wat er in 2021 is bereikt. ‘Het leukste aan mijn werk en tegelijkertijd het hoogst haalbare, is het verkrijgen van inzicht. Van daaruit ontstaan oplossingen en dat geeft energie en werkvermogen’, aldus Toon. Jose: ‘Juist dit jaar bleek dat luisteren naar iemand al van grote meerwaarde kan zijn. Dan is simpelweg present zijn en oprechte aandacht genoeg. Ik ben blij dat we er in 2021 voor mensen konden zijn.’