Mantelzorg & Vrijwillige inzet – 2024

Cursus ‘De Zorg de Baas’ succesvol vernieuwd: meer regie voor mantelzorgers

Als mantelzorger sta je altijd ‘aan’. Daarom zocht een groep mantelzorgers uit het Land van Cuijk naar manieren om de zorg vol te houden én hun eigen grenzen te bewaken. Via de website van Sociom en de bestaande mantelzorggroepen kwamen zij in contact met het Mantelzorg- en Vrijwilligersplein. Daar werd hen de vernieuwde cursus De Zorg de Baas aangeboden – een reeks bijeenkomsten in samenwerking met MEE.

De hulpvraag was helder: hoe houd je grip op je mantelzorgsituatie, zonder jezelf te verliezen? Deelnemers gingen samen met begeleiders en andere mantelzorgers in gesprek over herkenbare thema’s. Er werd gewerkt met een sociale netwerkkaart en stilgestaan bij het herkennen en aangeven van grenzen. Dit alles in een sfeer van openheid en erkenning.

De cursus bleek precies wat nodig was. “Het waren fijne bijeenkomsten! In een open sfeer konden we onze zorgen bespreken en kregen we veel bruikbare informatie,” aldus een deelnemer. Mantelzorgers gingen naar huis met praktische tips, nieuwe inzichten en vooral: meer regie over hun eigen situatie.

Het succes van deze cursus zit niet alleen in de inhoud, maar ook in de aanpak: door nauw samen te werken met MEE, kon het programma worden aangepast op de behoefte van deze specifieke groep. Zo bewees De Zorg de Baas opnieuw zijn waarde – in een vernieuwde vorm, met blijvende impact.

Een middag zonder zorgen: ontspanning voor mantelzorgers in een nieuw jasje

Soms is een moment zonder zorgen het grootste cadeau dat je iemand kunt geven. Dat was precies het uitgangspunt voor het Mantelzorg- en Vrijwilligersplein dit jaar. Waar mantelzorgers voorgaande jaren een dankjewel-pakketje ontvingen, werd er dit keer gekozen voor iets heel anders: een ontspannen middag of avond uit. Via de website en aankondigingen in de krant werden mantelzorgers uitgenodigd voor een bijzondere bijeenkomst.

De behoefte van deze groep was helder: even tijd voor jezelf, zonder verantwoordelijkheden of stress. En dat is gelukt. Mantelzorgers genoten van een gezellige en goed verzorgde theatervoorstelling waarin herkenning, humor en ontroering samenkwamen. Voor velen was het een welkome pauze in hun vaak intensieve dagelijkse routine. Zoals een deelnemer het verwoordde: “Ik heb even niet hoeven zorgen of me zorgen hoeven te maken. Ik kon genieten en ontspannen!”

De opzet van dit initiatief was een schot in de roos. Door een beleving te bieden in plaats van een tastbaar cadeau, werd op een warme en persoonlijke manier waardering uitgesproken. Deze aanpak kwam tot stand in samenwerking met culturele partners en vrijwilligers die meehielpen aan de organisatie en ontvangst.

Met dit succesverhaal laat het Mantelzorg- en Vrijwilligersplein zien dat echte erkenning soms zit in een simpel maar krachtig gebaar: oprechte aandacht en ontspanning.

Meer dan meten: positieve gezondheid centraal bij de Fittestdagen

Tijdens de Fittestdagen van het Mantelzorg- en Vrijwilligersplein staat niet alleen de lichamelijke gezondheid centraal, maar vooral ook het bredere plaatje van welzijn. Bezoekers die deelnemen aan deze dagen worden op een laagdrempelige manier uitgenodigd voor een gesprek over hun leven aan de hand van het ‘spinnenweb’ van Positieve Gezondheid. Hierin komen zes domeinen aan bod: lichaam, gevoel en gedachten, zinvol leven, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks leven.

De gesprekken bieden deelnemers waardevolle inzichten. Zo wordt duidelijk wat er goed gaat, maar ook waar nog aandacht nodig is. Een deelnemer gaf aan: “Ik dacht dat ik redelijk gezond was, maar ik besefte me nu pas dat ik op sommige vlakken veel meer voor mezelf mag zorgen.” Deze bewustwording is vaak het beginpunt van verandering. Wanneer gewenst wordt er vanuit deze gesprekken gericht doorverwezen naar passende ondersteuning, binnen Sociom of daarbuiten – formeel en informeel.

Het succes van deze aanpak ligt in de samenwerking tussen professionals en vrijwilligers, en de laagdrempeligheid van het aanbod. De kracht zit in het verbinden van gezondheid aan levensgeluk, en het gesprek dat ruimte geeft aan het hele verhaal van de inwoner.

Met deze werkwijze laat het Mantelzorg- en Vrijwilligersplein zien dat gezondheid meer is dan een goede conditie: het is ook zin ervaren, meedoen en grip hebben op je leven.

Vrijwilligers in beeld: Waarderen, verbinden en versterken met NLdoet

Tijdens NLdoet trekken de coördinatoren van het Mantelzorg- en Vrijwilligersplein samen met opbouwwerkers de dorpen in. Ze bezoeken lokale vrijwilligers op hun vaste plekken, gaan met hen in gesprek, overhandigen een kleinigheidje als blijk van waardering en vertellen over de ondersteuning die Sociom biedt. Deze laagdrempelige benadering blijkt van grote waarde: door letterlijk op de stoep te staan bij verenigingen en stichtingen ontstaat ruimte voor echte gesprekken.

Veel vrijwilligers gaven aan behoefte te hebben aan informatie over thema’s zoals de vrijwilligersverzekering en de WBTR. Deze signalen zijn direct opgepakt. In samenwerking met het mvplein zijn er bijeenkomsten georganiseerd die aansluiten op deze actuele vragen. Vrijwilligers konden hier gratis aan deelnemen en gingen bovendien in gesprek met andere verenigingen die tegen soortgelijke vraagstukken aanlopen.

Het succes van deze aanpak zit in het initiatief: Sociom wacht niet tot vrijwilligers zich melden, maar zoekt het contact actief op. Dat zorgt niet alleen voor zichtbaarheid en vertrouwen, maar ook voor een scherper beeld van wat er leeft in het veld. Door deze aanpak zijn nieuwe verbindingen gelegd, bestaande contacten versterkt en hebben vrijwilligers kennis en netwerk kunnen vergroten.

Deze jaarlijkse aanpak levert blijvend resultaat op: beter geïnformeerde vrijwilligers én verenigingen die zich gesteund voelen in hun werk voor de gemeenschap.

Een warm welkom voor elke vrijwilliger: de Sociom Vrijwilligerslunch

Nieuwe vrijwilligers vinden op verschillende manieren hun weg naar Sociom: via bekenden, netwerkpartners, de gemeente of de website. Vanaf 2024 worden zij niet alleen verwelkomd op hun werkplek, maar ook bij de allereerste Sociom Vrijwilligerslunch. Deze lunch is ontstaan uit een visiegesprek tussen vrijwilligers en medewerkers van Sociom, waarin de wens werd uitgesproken om vrijwilligers meer te betrekken bij de organisatie, te informeren én te waarderen.

De vrijwilligerslunch biedt nieuwe Sociom-vrijwilligers een kennismaking met Sociom als geheel. Tijdens de bijeenkomst maken zij kennis met collega’s, horen zij wie Sociom is en wat we doen, en krijgen ze uitleg over praktische zaken die voor hun rol belangrijk zijn. Medewerkers stellen zich voor, zodat vrijwilligers weten bij wie ze terecht kunnen met vragen. De bijeenkomst wordt afgesloten met een gezamenlijke lunch, verzorgd door IBN, waarbij in een ongedwongen sfeer het gesprek verder wordt voortgezet.

De kracht van dit initiatief zit in de verbinding: tussen vrijwilligers onderling én tussen vrijwilligers en medewerkers. De lunch draagt bij aan het gevoel van betrokkenheid en laat zien dat vrijwilligers bij Sociom worden gezien en gewaardeerd vanaf dag één.

Deze nieuwe traditie is een waardevolle stap richting meer structurele aandacht voor de ruim 400 vrijwilligers die zich dagelijks inzetten voor de samenleving in het Land van Cuijk.

Een snelle klik: hoe een maatje het verschil maakt

Via een dorpsgenoot kwam Henk, een rustige man van rond de zestig, in contact met het maatjesproject van Sociom. Sinds hij een herseninfarct kreeg, veranderde zijn leven drastisch. Waar hij voorheen een actief bestaan leidde, is hij nu aan huis gebonden. Zijn vrouw vervult met liefde de rol van mantelzorger, maar de combinatie van zorg en werk vroeg steeds meer van haar. De behoefte aan een maatje – iemand die Henk gezelschap kon houden en af en toe met hem op pad kon – werd steeds groter.

De aanmelding bij Sociom verliep soepel. En toevallig had zich net een vrijwilliger aangemeld: Erik, een man uit hetzelfde dorp. De klik was er vanaf het eerste gesprek. Vanaf dat moment spreken Henk en Erik wekelijks met elkaar af. Soms fietsen ze samen, soms wandelen ze een rondje of drinken ze gewoon een kopje koffie. De ontmoeting met Erik bracht Henk weer in beweging en gaf hem nieuwe zingeving.

De impact reikt verder dan Henk zelf: ook zijn vrouw ervaart nu meer rust. “Ik kan af en toe weer even ademhalen en iets voor mezelf doen,” laat ze weten.

Deze casus laat zien hoe een klein gebaar – een wekelijks bezoek – grote impact kan hebben. Zowel voor degene die ondersteuning ontvangt als voor de mantelzorger. Het maatjesproject is daarmee een waardevol onderdeel van de informele zorg in de dorpen.

Samen uit de schaduw: een nieuw begin voor Elsbeth

Elsbeth, een vriendelijke vrouw van rond de tachtig, verloor onlangs haar man. Ineens stond ze er alleen voor. De dagelijkse dingen — een verjaardag, kerst, boodschappen — werden confronterende momenten van gemis en verdriet. Op een gegeven moment voelde Elsbeth dat het zo niet langer kon. Ze nam contact op met Sociom.

Een sociaal werker van Sociom kwam bij haar langs. Samen bespraken ze wat Elsbeth nodig had. Het maatjesproject kwam ter sprake, en daar stond Elsbeth voor open. Enkele weken later werd Aisha gekoppeld als maatje. Hoewel het eerste gesprek spannend was, was het ijs snel gebroken. Al snel ontdekten ze gedeelde interesses: handwerken, wandelen, schilderen en rommelmarkten bezoeken.

Wat volgde was een wekelijkse ontmoeting waarin niet alleen gezelligheid centraal stond, maar ook vertrouwen, herkenning en groei. Elsbeth bloeide op. Waar eerst onzekerheid en verdriet de boventoon voerden, kwam langzaam ruimte voor plezier en verbinding. Dankzij de steun van Aisha durfde Elsbeth zich weer open te stellen voor de wereld buiten haar voordeur.

Het maatjesproject bood haar precies wat ze nodig had: menselijk contact, gedeelde ervaringen en het gevoel dat ze er niet alleen voor stond. Zoals Elsbeth zelf zei: “Sommige dingen blijven moeilijk, maar samen maakt het een wereld van verschil.” Een voorbeeld van hoe een klein gebaar grote impact kan hebben.

Met een grote glimlach samen op pad: Een steunoudermatch die verschil maakt

Soms is even uit je thuissituatie stappen precies wat je nodig hebt. Voor Joris (9), wiens moeder ernstig ziek is en meerdere keren per week naar de dialyse moet, is dat moment van rust en aandacht onbetaalbaar. Dankzij een samenwerking tussen een sociaal werker van Sociom en het Steunouderproject vond het gezin van Joris precies die steun die het nodig had.

De vader van Joris, Marc, werkt fulltime. De zorg voor zijn zoon én zijn zieke vrouw vraagt veel van hem. Er is weinig netwerk, weinig ruimte. De hulpvraag was helder: een steuntje in de rug voor de ouders, en een fijne, veilige plek voor Joris — een jonge mantelzorger — waar hij kind mag zijn.

Een steunouder die zich via Sociom had aangemeld, werd aan dit gezin voorgesteld. Aanvankelijk met enige twijfel — “Ik heb geen kinderen, kan ik dit wel?” — maar al snel volgde een klik. “Hij was meteen dol op onze hond,” vertelt de steunouder. Nu halen ze Joris iedere donderdagmiddag op. Samen wandelen ze door het bos, drinken wat thuis en doen soms een spelletje.

Marc zegt: “Als wij onze zoon met een grote glimlach met zijn steunouder op pad zien gaan, daar zijn wij heel dankbaar voor.” Niet alleen Joris bloeit op, ook de ouders krijgen een moment van ademruimte. Het is precies die kracht van het Steunouderproject: laagdrempelig, betekenisvol en op maat.

Een warm vangnet: hoe steunouderschap verschil maakt

Via thuisbegeleiding van Pantein werd alleenstaande moeder Sanne aangemeld bij het project Steunouder. Ze zat overbelast thuis, met zorgen over haar werk, haar psychische gesteldheid en het gedrag van haar jonge kinderen, Nina (7) en Sem (5). De druk was te groot en ze gaf aan dat grenzen stellen in de opvoeding moeilijk voor haar was. De thuissituatie raakte uit balans.

In samenwerking met Steunouder werd een klikgesprek georganiseerd met een ervaren vrijwilliger. Al snel bleek de match uitstekend. Nina en Sem voelden zich meteen thuis bij hun steunouder en kwamen met plezier over de vloer. De steunouder werd als een soort ‘oma’ in het gezin opgenomen – zelfs aanwezig op verjaardagen. Ondertussen kreeg Sanne de ruimte om therapie te volgen, haar leven op orde te brengen en stappen te zetten in haar persoonlijke ontwikkeling.

De resultaten zijn indrukwekkend: er is meer rust en regelmaat thuis, Sanne stelt duidelijke grenzen en voelt zich steviger als ouder. Ze is gestart met een opleiding tot hondentrimster én begonnen aan een nieuwe baan als care giver bij Home Instead. Bovendien heeft ze ruimte gevonden om nieuwe sociale contacten aan te gaan.

De samenwerking tussen Pantein en Steunouder heeft deze positieve ontwikkeling mogelijk gemaakt. Door de regelmatige evaluaties werd het vertrouwen versterkt en ontstond een duurzame band tussen Sanne, de kinderen en hun steunouder. Een laagdrempelige interventie met grote impact – voor moeder én haar kinderen.