Opbouwwerk 2021

Het houden van een positieve flow en de persoonlijke aandacht vasthouden, ook als dat niet vanzelfsprekend is.

Anja Valckx

Corona

Opbouwwerk is het ophalen van individuele signalen en vervolgens collectiveren. Daarmee is het per definitie een expertise waarbij men met de voeten in de klei staat. Door het organiseren van activiteiten brengen we mensen samen. Van daaruit bouwen we een vertrouwensrelatie op waar vanuit we mensen ondersteunen en leren om het zelf te doen. Dus kende het team opbouwwerkers wel struggles in 2021.

‘Angst’, reageert Marcellino als je vraagt wat corona teweeg heeft gebracht. ‘Angst onder de mensen maar ook angst bij ons.  Willen mensen ons nog ontvangen? Hoe doen we dat zonder onze eigen veiligheid op het spel te zetten?’ Opbouwwerk in coronatijd was vooral een zoektocht. ‘Gelukkig past het bij ons om te denken in mogelijkheden’, vult Anja aan. ‘Het houden van een positieve flow en de persoonlijke aandacht vasthouden, ook als dat niet vanzelfsprekend is. We hebben hard gewerkt om dat zo te laten zijn en dat is ons goed gelukt! We hebben eruit gehaald wat erin zat.’

Ontwikkelingen

Michelle: ‘We hebben het wiel niet altijd zelf uitgevonden. We hebben goed gekeken naar andere initiatieven in het land en daar veel van opgestoken. De Foodtour is daar een voorbeeld van, die we samen met Stichting Goei Leven hebben georganiseerd. Door corona was het rustig op straat, maar door met de foodtruck de 33 kernen in te gaan hebben we veel mensen op de been gekregen en gesproken. Dat was heel erg fijn om te doen en werd door inwoners goed ontvangen! Die verschillende kernen en de aanstaande fusie van gemeentes was één van de gespreksonderwerpen. Vooral de kleine kernen gaven aan bang te zijn ondergesneeuwd te raken. Welzijn en leefbaarheid verbeteren is onze taak. Dus nemen we die signalen erg serieus en doen we er alles aan om bereikbaar en toegankelijk te blijven.’

Ook grote, landelijke of zelfs mondiale thema’s zoals klimaatadaptatie zijn aangegrepen om vanuit collectivisme mensen bij elkaar te brengen. ‘Zo zijn er activiteiten georganiseerd om straten te vergroenen, vertelt Marcellino. De sociale cohesie op zulke dagen is echt enorm! En kleine activiteiten, zoals Vind je Maatje, waarbij we gingen wandelen met kleine groepjes, bedoeld om in beweging te blijven en eenzaamheid tegen te gaan. Dit zijn zeker wel thema’s en activiteiten die we in 2022 door zullen zetten.’

In Land van Cuijk werden de Buurtkamers geïntroduceerd, waarin mensen met en zonder indicatie werden samengebracht. Zeker in Boxmeer werkte dat super’, aldus Marcellino. ‘Mensen kaarten er met elkaar en drinken kopjes koffie.’

Digitale ondersteuning is voor het Opbouwwerk in veel gevallen niet toepasbaar. Marcellino: ‘Als voorloper in het project laaggeletterdheid weten we dat 9-11% van de mensen laaggeletterd is. Daaronder valt ook digitaal vaardig zijn. Die mensen bereik je niet met digitale activiteiten. Die moet je op straat tegenkomen.’

Vrijwilligers

Het Opbouwwerk werkt veel samen met vrijwilligers. Maar in coronatijd was dat lastig. Veel vrijwilligers zijn oudere mensen en daarmee risicogroep. Vergaderingen gingen zelfs niet door en veel organisaties hebben daardoor echt 2 jaar stilgezeten. Het Vrijwilligerspunt is de corona periode wel goed doorgekomen dankzij haar netwerk en contact met onder andere de Bibliotheek, andere netwerkpartnerd en eigen contact met inwoners en vrijwilligers(initiatieven).

Vooruitblik

Terugblikkend op 2021 zijn de opbouwwerkers eensgezind. ‘We hebben overall in de verschillende kernen dezelfde struggles gekend en tegelijkertijd successen gevierd’, zegt Anja. Marcellino: ‘wat we niet benoemd hebben maar wat wel van grote invloed is op ons werk is tijd. Als opbouwwerker sta je eigenlijk dag en nacht aan. Maar we kunnen niet altijd overal zijn. Met een werkgebied dat 33 kernen groot is kom je als team gewoon altijd tijd tekort.’

De Wereldbol

Reyhan: ‘In 2020-2021 is een mooie start gemaakt met De Wereldbol; een internationale buurtkamer. Bij De Wereldbol kunnen mensen lunchen, koffiedrinken, uitstapjes maken en ontmoeten door elkaar actief te betrekken bij activiteiten in de samenleving, met als doel bijvoorbeeld mantelzorg een beetje te ontlasten. Althans, dat is de bedoeling. Maar corona gooide roet in het eten. In de groep zelf kwamen 3 mensen door corona te overlijden, dus de angst voor corona werd groot. Reyhan: ‘Er waren om die reden geen bijeenkomsten, maar ik heb mensen wel thuis bezocht en soms in kleine groepjes bij elkaar gebracht. We willen in 2022 de activiteiten oppakken maar vanwege corona en geloofsovertuigingen zal dat op z’n vroegst in mei gaan zijn.’

Safina

Michelle begon in 2021 als jonge medewerker van Sociom. Contact leggen, zichtbaar zijn was voor haar een uitdaging in coronatijd. Toch liet ze zich daar niet door weerhouden. ‘Ik heb alles en iedereen gemaild en gebeld. Ik heb aangegeven bij vergaderingen aan te willen sluiten, fysiek of online, zodat mensen mij leerden kennen en andersom. Ook de Foodtour was natuurlijk een goede manier om in contact te komen met mensen.’

Michelle is ook coördinator van Safina en stuurt daar zo’n 35 vrijwilligers aan. De toegevoegde waarde van Safina, als intercultureel centrum was groot in 2021. ‘Er werden 4 taalgroepen op verschillende niveaus en locaties georganiseerd, voorleesochtenden en een inloopochtend. Er was een vrijdaghap, interculturele lunch en er werd fietsles gegeven. Met 55 nationaliteiten in de buurt is Safina een aanwinst voor de Valuwe in Cuijk. Het is een plek voor ontmoeting, van elkaar leren en onbegrip wegnemen’, aldus Michelle.

Dunya

Op 1 april is een sociaal werker aan de slag gegaan om een herstart te maken met Dunya en het om te bouwen tot een Intercultureel Centrum. De heropbouw van Dunya wordt in verbinding met het IC Safina in Cuijk vormgegeven. Hierdoor maken we gebruik van hun expertise en ervaring, maar aangepast aan de plaatselijke situatie.

De doelgroep is: mensen uit andere culturen, die moeite hebben om hun weg in Nederland te vinden. Er zijn gesprekken geweest met sleutelfiguren met verschillende culturele achtergronden: Turks, Marokkaans, Syrisch, Iraans en Somalisch.  Els: ‘In de gesprekken hebben we bekeken welke wensen en behoeften er liggen ten aanzien van Dunya. Daarnaast is besproken hoe we zoveel mogelijk mensen met verschillende culturele achtergronden kunnen bereiken en op de hoogte stellen van het aanbod. De sleutelfiguren kunnen hierin een belangrijke rol spelen zodat de informatie over Dunya en het aanbod verder verspreid wordt.’

Er zijn gesprekken geweest met potentiële vrijwilligers en vanuit deze gesprekken hebben 11 mensen zich al aangemeld als vrijwilliger. Ook de oude vrijwilligers van Dunya zijn benaderd of ze belangstelling hadden om zich in te zetten voor de herstart. Met collega’s van Sociom, zoals Vluchtelingenwerk, Opbouwwerk en Maatschappelijk Werk is een goede uitwisseling en samenwerking, zodat Dunya een aanvulling wordt op het huidige aanbod.

De Inloop is gestart op dinsdagochtend in september en vond wekelijks plaats. ‘Omdat vrouwen elkaar op de hoogte brachten en andere vrouwen meenamen, raakte het meer bekend in Boxmeer. In totaal is de Inloop bezocht door 151 mensen. Wekelijks besteden we er aandacht aan een onderwerp. Het kan dan gaan om een eigen hobby, waar een bezoeker over vertelt, of informatie over het land van herkomst. Ook het Informatiepunt van Biblioplus is op de Inloop geweest om uitleg over hun dienstverlening te geven. Tijdens de Inloop zijn we in gesprek gegaan met de bezoekers om hun wensen te peilen om zo passende nieuwe activiteiten te kunnen ontwikkelen.’

In Dunya werden onder andere een taalgroep gestart, fietsles gegeven en naailes. In totaal namen 29 vrouwen daaraan deel. De activiteiten worden georganiseerd door de vrijwilligers, met ondersteuning van de sociaal werker die bij de inloop altijd aanwezig is.

Vanuit Dunya stimuleren we de bezoekers om te participeren in de samenleving. Dit kan zijn door het niveau van het Nederlands te verbeteren, ze op de hoogte te brengen van mogelijkheden en mensen met elkaar in contact te brengen. Dit kan bijvoorbeeld zijn op het gebied van werk of vrijwilligerswerk. We onderhouden contacten met netwerkorganisaties in Boxmeer, zoals wijkraden, Biblioplus, SWOGB en GGD voor verdere samenwerking en afstemming.

Boxmeer Noord

‘In Boxmeer hebben we door een extra impuls van de gemeente ingezet op het versterken van de sociale structuren in de wijk en de rol van de Driewiek. Marcelino: ‘Hier zijn we bijvoorbeeld samen met Mooiland bezig geweest met tuinvergroening in de Pieter Molijnstraat. Er zijn in de wijk meer verbindingen gelegd met netwerkpartners. Er is samen ingezet tijdens ‘de week van Lezen en Schrijven’. Ook is aandacht besteed aan de ‘Week van de Toegankelijkheid’ en zijn we bezig met klimaatadaptatie en energiearmoede.’

Er is een basis gelegd voor de activiteit ‘Samen Soepen’ in de week van de eenzaamheid en er is gestart met een wandelgroep op vrijdagochtend vanuit de Driewiek.

Outreachend werken is een werkmethode die is vastgepakt. De vragen uit de wijk zijn opgehaald en we zijn op zoek gegaan naar krachtige inwoners. Ook individuele problematiek en vragen zijn gehoord. Via onze Sociom collega’s van Sociaal Raadsliedenwerk en Maatschappelijk werk zijn deze individuele vragen van deze inwoners opgepakt. Hier is efficiënt in samengewerkt en warm overgedragen.

Wijkcoach in de Valuwe

(Gefinancierd uit OAB -(Onderwijs Achterstanden Beleid- middelen in 2021)

Reyhan was in 2021 wijkcoach in de Valuwe. Zij had een belangrijke rol op de scholen, omdat het contact met ouders door de coronamaatregelen terugliep. ‘In plaats van voorlichting geven aan ouders moest ik in 2021 vooral veel regelwerk doen en kinderen ondersteunen in de verbinding met thuis of op school. ‘Wat opviel toen ik bij kinderen thuiskwam was hoeveel werk en geregel erbij kwam kijken door de gezinssituatie. Bijvoorbeeld het regelen van vervoer naar een tandarts voor een broertje of zusje. In gezinnen die de Nederlandse taal niet machtig zijn waren zulke kleine interventies belangrijk. Je kan mensen doorverwijzen maar daar is vaak geen tijd voor. Een telefoontje naar een taxicentrale is zo gemaakt, als ik dat moet verwijzen zijn we zo een week verder. En omdat ik zelf Turks spreek was ik soms de enige op wie ze aangewezen waren. Natuurlijk pak ik niet alles zelf op, het is mijn taak om mensen zelfredzamer te maken. Ik verwijs meestal dan ook door als ik hulpvragen hoor. Toch was 2021 een intensief jaar waarin ik veel zelf heb moeten doen. Dat was ook voor mezelf heel zwaar maar ik heb het wél gedaan en daar ben ik ontzettend trots op’.

‘Mijn hoogtepunt in 2021 was toen een vrouw haar dankbaarheid wilde tonen voor het feit dat ik nog steeds naar haar huis kwam en haar zag. Het liefst wilde ze mij omhelzen maar dat mocht natuurlijk niet. We zijn toen met de ruggen tegen elkaar gaan staan en hebben elkaar zo even fysiek kunnen raken. Zij was heel erg blij en dat was heel erg fijn!’